We willen dat jeugdigen in Nieuwegein goed kunnen opgroeien tot volwassenen die zelfstandig keuzes maken over hun leven. Ook volwassenen (en jongeren) nodigen we uit om keuzen te maken die voorkomen dat ze ziek worden of op andere wijze in de problemen komen zoals zonder werk, vrienden en kennissen of huis raken. We willen eraan bijdragen dat sociale problemen niet leiden tot behoefte aan zware (medische) zorg. En we nodigen inwoners uit zich in te zetten voor elkaar en de samenleving.

Wat willen we bereiken?

1. Inwoners zijn zelfredzaam en hebben grip op hun leven.
2. Inwoners zetten zich in voor elkaar.
3. Inwoners vinden de weg naar informatie, ondersteuning en hulp op alle levensterreinen.
4. Inwoners met een beperking doen meer mee aan:

1. vrij toegankelijke voorzieningen i.p.v. geïndiceerde dagbesteding die als optie wel blijft bestaan, of
2. hebben een participatieplek: een werkplek waar zij leren werken, ontdekken waar zij goed in zijn en zich ontwikkelen.

5. Inwoners met een bijstandsuitkering vinden

1. betaald werk
2. onbetaald werk

6. Jeugdigen en ouders worden gestimuleerd om zelf en met elkaar oplossingen te vinden. We versterken de pedagogische infrastructuur door ons te richten op medeopvoeders, opvoedingsondersteuning en pedagogische preventie.

Wat gaan we daarvoor doen?

Onderstaande programma’s zijn op basis van de uitvoeringsagenda voor de derde fase van de Transformatieagenda sociaal domein nader uitgewerkt. Voor een verdere verdieping op onderstaande activiteiten wordt verwezen naar de uitvoeringsagenda en bijbehorende programma’s.

Programma Gezond stedelijk leven voor iedereen (Positieve gezondheid en buurtkracht)

• We voeren verdere gesprekken met de stad, inwoners en professionele stakeholders, om te ontdekken wat we gezamenlijk verstaan onder Gezondheid en Gezond stedelijk leven en wie welke rol inneemt. Met elkaar bepalen we wat we daarin belangrijk vinden en maken we afspraken over wie daarin wat oppakt.
• We starten met een pilot in een tweede gezondheidscentrum om de ‘op recept-methode’ voor meer inwoners beschikbaar te maken en zo hun klachten aan te pakken door inzet op participatie en bewegen.
• We zitten in een traject met VGZ en de GHC5 om een ‘op recept’ project te doen met als doelgroep de inwoners die een collectieve gemeentelijke zorgverzekering bij VGZ hebben lopen.
• We gaan in gesprek met VGZ over de mogelijkheid van een preventiebudget
• We evalueren hoe de gecombineerde Leefstijl interventie (GLI)  ingezet kan worden in de ‘op recept’ methode.
• We schrijven een nieuwe alcohol & drugsnota op basis van de uitgangspunten van positieve gezondheid en de levensloopaanpak en onderzoeken de wenselijkheid en mogelijkheid van een GLI-jeugd.
• We gaan aan de slag met de Levensloopaanpak. We starten met het positioneren van bestaande programma’s en activiteiten/interventies in de levensloop en kijken of er leemtes en/of dubbelingen zijn.
• Vanuit de welzijnsagenda bouwen we verder aan krachtige gemeenschappen in buurten. We werken in een aantal buurten samen met bewoners aan een buurtplan waarmee bewoners zelf aan de slag gaan.
• De komende twee jaar onderzoeken we of en hoe we, op basis van een evaluatie, Klimmen Op Eigen Kracht (KOEK) als methodiek kunnen laten landen in het reguliere werk van de gemeente en maatschappelijke organisaties. Ook moet in de meerjaren welzijnsagenda worden afgestemd hoe de locaties in de wijk inhoud krijgen en op elkaar worden afgestemd.
• Bewoners en professionals ondersteunen we met workshops op het gebied van community building, inspiratie bijeenkomsten en het helpen en leren van elkaar. We doen dit in nauwe samenwerking met het Vrijwilligershuis.
• We continueren het Match Fund Geins Geluk, naast andere laagdrempelige vormen van ondersteuning van bewonersinitiatieven, zoals de subsidies voor de wijkplatforms en inzet van onze eigen medewerkers, en willen de bekendheid daarvan onder bewoners vergroten.

Programma Brede toegang

• We ronden de inhoudelijke verkenning naar de reikwijdte van het gezamenlijk getransformeerd en integraal werken in de wijk af voor de domeinen: Wmo, Jeugd, gezondheid en participatie. Deze verkenning moet antwoord geven op vragen wie zijn onze belangrijkste partners (ketenpartners), wie doet wat, wat is zichtbaar in de wijk, hoe willen we samenwerken en wat mag het kosten? Daarnaast wordt in de verkenning duidelijk of onze belangrijkste partners naast de inhoudelijke samenwerking, bereid zijn te investeren door bijvoorbeeld m², kennis en personeel beschikbaar te stellen. Dit resulteert in een uitgewerkt plan van aanpak om getransformeerd en integraal wijkgericht werken in te voeren en te borgen. In het plan van aanpak worden mijlpalen beschreven om voortgang te kunnen monitoren.
• De borging van Krachtwerk bij Geynwijs. Gezamenlijk met Impuls (implementatiepartner Krachtwerk) zorgen we ervoor dat de professionals krachtgericht werken. Gezamenlijk bekijken we hoe dat in de praktijk loopt en of daar bijsturing of extra ondersteuning bij nodig is.
• Wij gaan met onze belangrijkste partners in gesprek om hen bewust te maken van de uitgangspunten van Krachtwerk en de mogelijkheden in beeld te brengen in de mate waarin de implementatie van Krachtwerk mogelijk is. Wij denken hierbij aan de partners waarmee we samenwerken in het vrij toegankelijke gebied, welzijn, gezondheid en de belangrijkste zorgaanbieders.
• Het toepassen van Krachtwerk wordt vanaf 2020 ook meegenomen in de inkoopstrategie.
• We doen onderzoek voor welke partners aanvullende methodieken zoals Mobility Mentoring, micronetwerken of Computer telephony integration (CTI) nodig zijn om inwoners goed te kunnen ondersteunen.
• Uitwerken, invoeren en implementeren, evalueren meerjarenprogramma welzijn inclusief positie buurtpleinen.
• Experiment integraal persoonsgebonden zorg en integrale zorgarrangementen;
• Versterken in verder invoeren en doorontwikkelen WIZ-portaal;
• Doorontwikkeling inrichting Geynwijs (organisatie, gespreksvoering, werkwijze, financiering);
• Doorontwikkeling vrij toegankelijke voorzieningen voor inwoners voor lichte ondersteuningsvragen;
• Doorontwikkeling van lichte en eenvoudige (niet bureaucratische) benadering bij lichte tot zware enkelvoudige vragen voor maatwerkvoorzieningen;
• Uitwerking van de ‘flexibele’ benadering bij inwoners waarbij de kwetsbaarheid naar aard van moment tot moment kan verschillen, door de inzet van onder andere micronetwerken;
• We ronden het Europese subsidieproject CoSie (programma Horizon 2020; samen met Hogeschool Utrecht, gemeente Houten en buitenlandse partners) af. Dit project draait in 2019 en helpt om samen met bewoners in co-creatie problemen aan te pakken.

Programma Iedereen doet mee (Meedoen naar Vermogen en Zelfredzaamheid naar vermogen)

• We versterken en realiseren laagdrempelige algemene voorzieningen op het gebied van ontmoeting, maatjes, vervoer, netwerkversterking, informatie en advies om het zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen wonen te faciliteren.
• De huidige recreatieve vormen van de maatvoorziening dagbesteding proberen we zoveel mogelijk onder te brengen in de algemene voorziening in de wijk (laagdrempelig en preventief). Inclusie is leidend en we gaan uit van een groeimodel en een mix van doelgroepen. Inwoner(initiatieven) en welzijn- en zorgpartijen zijn aan zet op verschillende locaties in de wijk.
• We focussen in de aanpak van eenzaamheid op het beter vinden en opvolgen van signalen van eenzaamheid. Zo doen we mee aan het landelijke programma 'Eén tegen eenzaamheid', van daaruit passen we een goed voorbeeld toe in Nieuwegein: het opzetten van een meldpunt Eenzaamheid.
• De provincie Utrecht en alle gemeenten in de provincie Utrecht werken aan vernieuwing van het doelgroepenvervoer.
• We bereiden een sluitende integrale aanpak laaggeletterdheid voor waarin ook de verbinding met onderwijsachterstanden wordt geborgd, in Nieuwegein met Prago en de Stichting Bibliotheek Nieuwegein (SBN) en zo mogelijk in Lekstroom.
• We continueren de in gang gezette wijkzorginfrastructuur voor ouderen en stimuleren dat (in)formele zorg in de wijk meer als team/netwerk gaat samenwerken rondom kwetsbare ouderen.
• We zetten in op borging van de nieuwe vorm van arbeidsmatige activering die meer gericht is op perspectief en uitstroom naar (on)betaald werk en sluiten zo aan op het werkteam.
• We zetten in op lokale doorontwikkeling van de maatregelenmix participatie, in samenwerking met Werk en Inkomen Lekstroom (WIL), ondernemers, opleidingen en zorgaanbieders. We sluiten daarbij aan bij de vraag van inwoners en leveren maatwerk om inwoners te helpen om stappen te zetten op de participatieladder.
• We zetten voor kwetsbare jongeren in op doorstroom naar vervolgonderwijs en werk.
• Voortbordurend op het plan van aanpak statushouders 2018 werken we nog steeds aan snelle inburgering en integratie (participatie). Dit plan wordt in 2019 geactualiseerd. De focus ligt op participatie en statushouders duurzaam aan het werk krijgen. Hiervoor wordt nauw samengewerkt met Steunpunt Vluchtelingen Nieuwegein, WIL en het Lokaal Werkteam. Tegelijk wordt er voorbereid op de wijziging van het inburgeringsstelsel per 1 januari 2021, vanaf dat moment wordt de gemeente weer verantwoordelijk voor inburgering.
• Met betrekking tot huisvesting van statushouders hanteren we nog steeds als uitgangspunt de Luifelstede, hier kan men alvast starten met inburgeren en Nieuwegein leren kennen. Steunpunt Vluchtelingen Nieuwegein start met de maatschappelijke begeleiding zodra men intrek neemt in Luifelstede. Door het Innbetween project in Luifelstede maken statushouders sneller kennis met andere inwoners uit Nieuwegein. Vanuit de Luifelstede stroomt men door naar een reguliere woning.

Programma Geldwijs

• We gaan door met de implementatie van onze preventieaanpak, enerzijds gericht op ingrijpende levensgebeurtenissen en anderzijds op jongeren.
• We verbeteren de toegang en de signalering van armoede- en schuldenproblematiek door nauwer samen te werken met partners in de stad.
• We ontwikkelen onze ondersteuning bij schuldenproblematiek verder door met gedragswetenschappelijke inzichten als ondergrond.

• We ronden de pilot de MAATWERKplaats af en evalueren deze. Casussen die stuklopen op rechtmatigheidsvraagstukken worden in de MAATWERKplaats door professionals ingebracht om zo tot effectievere en goedkopere ondersteuning te komen.
• We gaan door met de implementatie van de opbrengsten uit de pilot Schuldenvrij. In de pilot Schuldenvrij is een aantal huishoudens (alleenstaanden en/of gezinnen) met schulden in 2018 en 2019 intensief begeleid door professionals die zijn opgeleid in de methodieken Krachtwerk en Mobility Mentoring.
• We verbeteren de ondersteuning aan jongeren tussen de 18 en de 27 jaar met schulden, om hen in staat te stellen hun opleiding af te maken of een baan te vinden.
• We verbeteren de ondersteuning aan werkende armen en richten ons daarbij op zowel werkenden in loondienst als ZZP’ers.

Programma Kansen voor Jeugd

• We zetten in op preventie door het versterken van de pedagogische basisinfrastructuur, met een focus op het opvoeden en opgroeien van jeugdigen. In 2020 wordt op basis van de bevindingen uit onderzoek in 2019 geëxperimenteerd preventieve activiteiten rond veerkracht en beschermende factoren. We richten ons vooral op het voorkomen van (zware) psychische problemen bij jeugdigen, vanwege echtscheidingsproblematiek ouders en het voorkomen dat jeugdigen in jeugdcriminaliteit komen. Dit wordt in samenhang met de meerjarenopgave welzijn vormgegeven voor o.a. jongerenwerk (MOvactor) en groepswerk (Santé).
• Voorzorg (een GGD-programma van jeugdgezondheidszorg) is sinds het najaar van 2019 beschikbaar als veerkracht herstellende interventie voor jonge (tiener)ouders met veel risicofactoren. Bekendheid van dit programma bij onze lokale partners vraagt de aandacht in 2020. Eind 2021 wordt geëvalueerd of deze interventie structureel wordt ingezet.
• Sinds 2018 worden, binnen buurtgezinnen, vraaggezinnen aan steungezinnen gekoppeld. Het aantal koppelingen is aanzienlijk en hieruit blijkt dat er voorzien wordt in een behoefte vanuit het informele netwerk. Er wordt nu gewerkt aan de structurele bekostiging per 2020 van deze inzet.  
• We blijven het voorlezen thuis stimuleren door vrijwilligers van Bibliotheek de Tweede Verdieping, in gezinnen waar kinderen onvoldoende opgroeien met de Nederlandse taal.
• We verbeteren de kansen voor kinderen met (dreigende) onderwijsachterstanden in de komende jaren. In juli 2019 heeft het college hiervoor het uitvoeringsplan geaccordeerd. Ingezet wordt met name op vergroten ouderbetrokkenheid, gebiedsgerichte interventies (Wijkersloot, Jutphaas en Batau-Noord), verbeteren overgang voorschoolse naar vroegschoolse voorziening, wettelijke verplichtingen (16 uur aanbod voorschoolse educatie, HBO-inzet), coördinatie.
• We gaan de aanbevelingen van de pilot over zorgvragen jonge kinderen in de kinderopvang opvolgen door het inzetten op meer zorgcoördinatie. Dit zorgt ervoor dat kinderen eerder op de juiste (onderwijs)plek komen en waarbij de ouders betrokken zijn. De mogelijkheden voor een structurele borging per 2020 worden onderzocht.
• We agenderen de volgende onderwerpen met de samenwerkingsverbanden PO en VO, schoolbesturen en mogelijke andere partners in het licht van de Nieuwegeinse Educatie Agenda op basis van actualiteit en uitwerking programma Kansen voor Jeugd:

1. Onderwijshuisvesting
2. Onderwijskansen (voorheen onderwijsachterstanden)
3. Passend Onderwijs (en de aansluiting met Jeugdhulp)
4. Voortijdig schoolverlaten
5. Ontwikkelingen binnen- en buiten de school in de wijk

• We volgen de ontwikkelingen met betrekking tot een havo/vwo aanbod voor kinderen die buiten de bestaande zorg van VO-scholen vallen en die we niet naar het SO willen zien vertrekken buiten Nieuwegein.

• Vanuit de projectmatige Thuiszittersaanpak werken we via de educatieve agenda aan het terugdringen van het aantal thuiszitters, de duur van het thuiszitten en het aantal kinderen met een vrijstelling van onderwijs, o.a. door het volgen van, maar ook ontwikkelen van Onderwijs-Zorg-Arrangementen (OZA’s).
• We evalueren de Thuiszittersaanpak en werken toe naar structurele inbedding ervan.
• Gemeente, schoolbesturen en samenwerkingsverbanden voeren in 2020 in de vorm van een Regionale Educatieve Agenda op overeenstemming gericht overleg (OOGO) over het ondersteuningsplan van samenwerkingsverband PO Profi Pendi.

• We ondersteunen initiatieven gericht op de aansluiting bij het bedrijfsleven en stimuleren bedrijven actief tot samenwerking met het beroepsonderwijs, o.a. voor stage- en leerwerkplekken.
• In de planvorming van de nieuwbouw van onderwijshuisvesting worden groene en beweegvriendelijke schoolpleinen meegenomen.
• Voor bestaande scholen stimuleren en faciliteren we initiatieven vanuit het programma BuitenWijs.
• In 2020 wordt vanuit het Plan Onderwijshuisvesting en Sportaccommodaties voor de wijken Doorslag en Vreeswijk verder gegaan met de ontwikkeling, samen met ouders, bewoners en schoolbesturen. Tevens wordt gestart met de ontwikkeling van een plan voor Batau Noord. Gezien de ontwikkelingen in Fokkesteeg zal een studie worden gedaan naar het maatschappelijk vastgoed in de wijk.

Programma Woonwijs (relatie met programma Wonen & Economie)

• Het programma Woonwijs is verdeeld over het programma Wonen & Economie en het programma VEKOB. De activiteiten zoals verzorgd wonen en kamers met kansen staan bij het programma Wonen & Economie. De dementievriendelijke gemeente is opgenomen in het programma VEKOB.
• De groep mensen met dementie groeit. Dat betekent dat meer inwoners én organisaties in de gemeente dagelijks te maken krijgen met dementie. Landelijk loopt het programma ‘Samen Dementievriendelijk’ vanuit Alzheimer Nederland. Nieuwegein wil een dementievriendelijke gemeente zijn en samen met ondernemers, zorgaanbieders, inwoners en vrijwilligersorganisaties en Alzheimer Nederland aan de slag om de gemeente dementievriendelijk te maken.

• We gaan in gesprek met ondernemers, zorgaanbieders, inwoners en vrijwilligersorganisaties om de bewustwording over de toename van dementie in de samenleving onder de aandacht te brengen en tot eigen acties over te gaan.